Column: dopo il silenzio

‘We moeten weg,’ zegt Nico opeens gehaast en pakt zijn portemonnee en autosleutels uit de la van het dressoir. Ik hang nonchalant op de bank en kijk met een lodderig oog naar de klok. Halfacht. Weg? Nu al? Normaal ben ik degene die ruim op tijd wil vertrekken en Nico moet aansporen tot actie maar nu is hij opeens degene die vroeg weg wil. Absurd vroeg.

De rit naar Pavia duurt normaal 40 minuten en het concert begint pas om 21 uur! Ik heb geen zin om drie kwartier te vroeg te zijn en zeg: ‘Ga nou maar even zitten, kwart voor gaan we.’ Met een zucht laat mijn echtgenoot zich op de bank zakken en begint moedeloos aan een sudoku. Zijn rechtervoet wiebelt heen en weer.

Voor het eerst in 6 maanden kunnen we naar een spettacolo, een concert. In de openlucht en met ruime afstand tussen de bezoekers weliswaar, maar toch. Eindelijk. We zijn er wel aan toe. Het inmiddels ook in Nederland wereldberoemde Ghislieri-koor uit Pavia (optredens in het concertgebouw en het Festival Oude Muziek) durfde het aan om weer op te treden, tijdens een aan de slachtoffers van de corona-epidemie gewijd concert.

‘Dopo il silenzio’ heet het, na de stilte. De toegang is gratis, maar je moest wel online reserveren, omdat de plaatsen uiteraard beperkt waren, ook al vereist het Italiaanse coronaregime maar een meter afstand in plaats van anderhalf.

Het reserveren ging al niet van een leien dakje. De Ghislieri-website verwees naar de pagina van het Castello, waar het evenement zou plaatsvinden. De pagina toonde mij een leeg vierkant nadat ik het concert had gekozen waarvoor ik wilde reserveren. ‘Kies nu de nog beschikbare plaatsen binnen het vierkant,’ verzocht de begeleidende tekst. Makkelijker gezegd dan gedaan! Ik zag helemaal geen plaatsen, plekken of stoelen. Pas na een hoop gepruts, met begeleidend gemopper, kwam ik erachter dat je je eerst moest aanmelden en moest inloggen om een echte plattegrond te zien te krijgen. Pfff.

Kwart voor acht, we vertrekken. Verrassend genoeg is het, zondagavond, op de weg opvallend druk. Waarschijnlijk stadsmensen die na een dag of weekend op het platteland naar huis terugkeren. Al ver voor de Ponte della Becca staan we vast. Eerst denk ik dat het voor het verkeerslicht is bij de wegwerkzaamheden die een kilometer voor de brug uitgevoerd worden (nu Rutte Italië met veel tegenzin een paar miljard euro heeft geschonken, schieten de werkzaamheden hier als ’paddenstoelen uit de grond’), maar nee, het is echt de wachtrij voor de brug.

Sinds een paar maanden (nog voor de Nederlandse schenking) is men hier aan de zoveelste renovatiefase van de oude, een kilometer lange ijzeren brug over de samenvloeiing van de Ticino en de Po begonnen. Deze keer wordt de hele overspanning roestvrij gemaakt en geverfd. Gevolg: eenrichtingsverkeer op een deel van de toch al smalle brug, geregeld met verkeerslichten. Ik sta er een paar ochtenden per week voor, als ik naar het zwembad in Pavia ga (de openluchtbaden zijn per 1 september collectief en demonstratief gesloten ook al is het nog hoogzomer en 30 graden, want: è finita la stagione!). Maar zo’n lange rij als nu heb ik nog niet meegemaakt.

Na een halfuur rijden we eindelijk op de brug. Aan het gesnuif naast mij hoor ik dat Nico nu echt zenuwachtig begint te worden. Ik hoor hem denken: ’Zie je wel dat we eerder hadden moeten vertrekken’. Ik zwijg: de ervaring van 35 jaar samenzijn werpt zijn vruchten af. Gelukkig kunnen we vlak bij het Castello Visconteo (een van Pavia’s historische trekpleisters) parkeren.

Even doorstappen want het is bijna negenen. Tevreden zijgen we neer op de ons toegewezen plaatsen en kijken om ons heen. Het sfeervol verlichte podium is leeg. Ernaast sleutelt een technicus nog aan de elektronica (het concert wordt live gestreamed; we hadden ook gewoon thuis kunnen blijven). Geen koor te bekennen. De meeste toeschouwers, nog erg gering in aantal, staan in groepjes te kletsen, wel keurig met mondkapjes voor. De dirigent passeert ons al groetend en loopt met ferme pas… weg van het podium. Heel ver weg. Het kasteel uit. Hè?

We zijn er weer ingetuind. Zelfs nu we al meer dan 10 jaar in Italië wonen. ‘Op tijd’, puntuale, is een begrip dat hier een heel andere invulling krijgt dan in het strenge noorden van Europa. Natuurlijk begint het concert niet om 21.00 uur, ook al staat dat overal vermeld en zelfs op het programma dat de organisatie ons net nog in onze handen heeft gedrukt. Dat hadden we onderhand wel mogen weten. Het is inmiddels 21.05, de dirigent is met onbekende bestemming vertrokken en niemand die zich ergens druk om maakt. Heerlijk. Maar wennen doet het nooit.

We bekijken het programma. Och heden, ja natuurlijk, ook dat nog. Sprekerds! Geen spettacolo zonder eerst een paar hoogdravende overwegingen door enkele van de miljoenen would-be predikers die Italië rijk is! De emozione’s en passione’s zullen ons weer om de oren vliegen. We hadden gerust een halfuur ’te laat’ kunnen komen, want voordat de directeur, de wethouder, burgemeester en – jawel – de pastoor hun zegenrijke zegjes gedaan hebben… En er is natuurlijk ook nog een presentator (m/v) die het geheel aan elkaar moet praten.

De presentatrice van de avond blijkt deze keer het langste woord te hebben. Maar Don Lolli blijkt er ook wat van te kunnen: we krijgen een heuse preek over amore en de echt belangrijke zaken van het leven (nee, dat zijn niet roem en macht en geld) die we dankzij corona weer hebben leren ontdekken. Ook Don Lolli heeft zijn kerkgangers waarschijnlijk gemist want hij gaat maar door en door. En door. En echt lollig is hij ook niet.

De prachtige koorzang wordt steeds onderbroken voor een andere sprekerd, zodat het spreekgestoelte steeds weer moet worden aan- en afgevoerd. De presentatrice kondigt abusievelijk een verkeerde sprekerspersoon aan en beklaagt er zich in de microfoon ten gehore van het voltallige, maar nog steeds niet erg talrijke publiek over dat de organisatie haar vals heeft voorgelicht. Ik begin me af te vragen of er deze avond niet meer gepraat dan gezongen gaat worden en bedenk me dat ook onze reis hiernaartoe waarschijnlijk langer was dan wat we netto aan zang te horen krijgen…

Maar als er dan eindelijk even gezongen wordt is het prachtig. Wat een stemmen! De maestro (hij was ’op tijd’ teruggekeerd van zijn onbekende bestemming) heeft de naam erg streng te zijn, maar dat is dan ook te horen. We genieten, eindelijk weer eens, maar piepen er gauw tussen uit als er aan het eind van het concert weer een microfoon naar voren geschoven wordt: de maestro gaat ook wat zeggen. Vast iets met amore, passione en emozione.

P.S. Het concert zelf zien en beluisteren? Dat kan hier:

Het leuke is dat je de wachttijd ook kan meebeleven. De video-opname is gestart om 21 uur en dus gebeurt er de eerste 20 minuten niks! ‘A breve inizierà la trasmissione’ zegt een tekst hoopvol. Daarna komt de aankondiging van de presentatrice en de eerste sprekerd. Om 21.35 uur begint dan eindelijk het concert. Voor fans van Don Lolli: hij begint op de 55^ste minuut te oreren.

De door ons gemiste (minutenlange) toespraak van de maestro is ook vastgelegd, zij het met een knip. De geluidstechnicus was het geklets kennelijk ook even zat.

🇮🇹Leestip: Meer leuke verhalen over het leven in Italië lezen? Die vind je in de drie delen ‘Italiaanse Toestanden’ van Stef Smulders, o.a. verkrijgbaar bij bol.com.