Emigreren naar Italië in 15 stappen

Je droomt er al een tijdje van: een nieuw leven in Italië. Je herkende je helemaal in het artikel ‘100 redenen om naar Italië te verhuizen’ en juist niet in de redenen om dat niet te doen. Een verhuizing naar het land van la dolce vita lijkt je dus wel wat. Sterker nog, je wilt er helemaal voor gaan. Maar hoe pak je dat aan, wonen in Italië? Een ‘gewone’ verhuizing heeft al heel wat voeten in aarde als je bedenkt wat er allemaal bij komt kijken. Emigreren naar Italië nog veel meer.

Dus waar moet je nog meer aan denken zo gauw je over de grenzen heen denkt? Voor potentiële emigranten naar Italië dit overzicht met de belangrijkste tips die zorgen voor een vliegende start.

1. Emigreren naar Italië, maar waarheen?

Italië is een groot land. Met regio’s en streken die onderling heel verschillend kunnen zijn. Het lijkt een open deur, maar bedenk van tevoren daarom goed waar je zou willen wonen.

Neus rond in die streek om de sfeer te proeven en een beter beeld te krijgen van de plekken die wel/niet geschikt zijn om er je nieuwe thuisbasis van te maken.

Hou daarbij in gedachten dat ergens vakantie houden andere eisen stelt aan je omgeving dan ergens wonen: 2 weken lang op 25 kilometer van de dichtstbijzijnde supermarkt is te overzien, maar als ‘local’ is wat minder ver natuurlijk prettiger.

2. Leer de grondbeginselen van het Italiaans

Je zou kunnen emigreren naar Italië zonder een woord Italiaans te spreken, maar het is niet echt aan te raden: de eerste fase waarin je van alles en nog wat moet regelen kom je een stuk minder gestrest door als je in ieder geval iets begrijpt van wat de mensen je vertellen en vragen.

Reken er niet te veel op om je Engels te kunnen gebruiken: het is heel langzaam aan het veranderen, maar veel mensen zijn het Engels niet machtig.

Volg alvast een cursus Italiaans bij een Volksuniversiteit, een vereniging van Dante Alighieri of een taleninstituut bij je in de buurt. Of meld je meteen even aan voor Dit is Italiaans, onze speciale cursus Italiaans voor Italië-liefhebbers. Een beetje kennis van de Italiaanse taal en cultuur maakt die eerste periode zo veel makkelijker.

3. Bedenk waar je van gaat leven

Niet onbelangrijk om voor vertrek al goed over na te denken: hoe ga je ervoor zorgen dat je je Italiaanse droom kunt blijven bekostigen? Wil je voor jezelf beginnen? Heb je een leuke B&B of agriturismo op het oog? Kun je voor je huidige werkgever ook vanuit het buitenland aan de slag?

Of heb je genoeg reserves of regelmatige inkomsten om je daar geen zorgen meer om te maken? Een baan in Italië vinden is natuurlijk ook een optie, maar vanwege de economische situatie op het ogenblik is dat niet zo makkelijk als het eerder was.

4. Bereid gezins- en familieleden voor op je emigratie naar Italië

Je bent zelf helemaal enthousiast, maar hou er rekening mee dat anderen heel anders reageren op je plannen. Mocht je kinderen hebben die meegaan, hou dan rekening met hun verdriet om al het bekende achter te laten en met hun angst voor het nieuwe.

Geef ze de tijd om op hun eigen manier aan de plannen te wennen. En voor de achterblijvers geldt vaak dat ze blij zijn voor jou dat je de stap waagt, maar tegelijkertijd heel verdrietig zullen zijn vanwege je vertrek en het toekomstige gemis.

5. Vind je droompaleis… of iets wat er op lijkt

Net als in Nederland, is er op het ogenblik een groot aanbod op de Italiaanse woningmarkt. Dat wil echter niet zeggen dat het overal makkelijk is om aan een (tijdelijke) woning te komen.

Neem de tijd om via internet, krantenadvertenties of samen met een bevoegde Italiaanse makelaar (agenzia immobiliare) allerlei verschillende huur- of koopwoningen en appartementen te bekijken.

Hap bij het bezichtigen met een makelaar niet te snel toe: de woningen die ze je als eerste laten zien zijn vaak de woningen waar ze moeilijk vanaf komen. Lukt het niet meteen je droompaleis te vinden, zoek dan een tijdelijke woonruimte.

Informeer je dan wel over de mogelijkheid om het contract voor de afloop ervan, op te kunnen zeggen: de meeste huurcontracten sluit je af voor drie of vier jaar af.

6. Huisdieren mee

Wat doe je met je viervoetige huisgenoot? Zoek je een nieuw tehuis voor hem of haar bij familie of vrienden of neem je ze mee? In het laatste geval hebben ze hun eigen paspoort nodig waarin de geldigheid van hun antirabiësvaccinatie vermeld wordt. Je dierenarts kan je hierbij helpen.

Honden en katten jonger dan drie maanden die niet zijn ingeënt tegen rabiës worden in Italië niet toegelaten! Verder hebben je huisdieren een microchip nodig als identificatie of een leesbare tatoeage die is aangebracht vóór 3 juli 2011.

7. En dan: emigreren naar Italië zelf

Verhuizen naar Italië heeft meer voeten in aarde dan een verhuizing binnen Nederland. Je huurt niet ‘even’ een busje  om er een paar keer heen en weer mee te rijden om je boeltje te verhuizen (hoewel dat in principe natuurlijk wel zou kunnen).

Het is handig en verstandig om een erkende verhuizer in te schakelen. Ze kunnen je niet alleen helpen met het inpakken van alles wat mee gaat, maar ook zorgen voor papierwinkel die met het invoeren van je spullen gepaard gaat. Laat beschrijvende verklaringen maken van eventuele kunstwerken en/of antiek die je meeneemt uit Nederland en voeg die bij alle documenten.

Mocht je ooit besluiten om weer terug naar te keren naar Nederland dan voorkom je dat je beschuldigd wordt van het uitvoeren van oma’s koekoeksklok als  ‘Italiaanse kunst/antiek’.

8. Je ‘codice fiscale’: zonder kun je niet

Het allereerste wat je moet doen bij aankomst in Italië is het aanvragen van een codice fiscale, het belastingnummer, voor iedereen die met je meeverhuist.

Je wordt er vaak en soms op de meest gekke momenten om gevraagd, of je je nu wil inschrijven bij de gemeente, een bankrekening wilt openen, op de eerste hulp zit met een bloedende jaap in je hand of een simkaart wilt kopen voor je telefoon.

Je kunt het met je paspoort aanvragen bij het plaatselijke belastingkantoor, l’Agenzia delle Entracte.

9. Schrijf je in bij de gemeente in Italië

Officieel moet je je binnen drie maanden na aankomst inschrijven bij je gemeente. En dan begint de bureaucratische rompslomp met het tevoorschijn toveren van de documenten die je nodig hebt.

In Italië wordt verschil gemaakt tussen residenza (je hebt je officiële verblijfadres in Italië) of domicilio (je staat nog geregistreerd bij je Nederlandse gemeente, vanwege je tweede huis bijvoorbeeld).

Wil je je inschrijven als residente, dan heb je een geldig paspoort nodig en een kopie van je (Nederlandse) ziektekostenverzekering die verklaart dat je verzekering nog minstens een jaar geldig is.

Omdat het er soms op lijkt dat elke ambtenaar dezelfde wet op een andere manier interpreteert, is het is verstandig om voor vertrek uit Nederland bij je oude gemeente al internationale aktes met betrekking tot je burgerlijke staat en je gezinssamenstelling te halen, zodat je alles wat maar gevraagd zou kunnen worden bij je hebt.

Daarnaast moet je kunnen aantonen dat je over voldoende middelen beschikt om in je levensonderhoud (en dat van je gezin) te kunnen voorzien. Neem dus een bewijs dat je in Italië werkt, werk zoekt of studeert mee.

Of een document dat bewijst dat je geniet van je pensioen of op een andere manier inkomsten hebt. Vaak is echter een autodichiarazione, een eigen verklaring, ook voldoende.

En heel bijzonder: je wordt pas officieel ingeschreven als de gemeentepolitie heeft gecontroleerd of je inderdaad wel op het opgegeven adres woont. Schrik dus niet als er plots twee mensen in uniform op je stoep staan!

10. Gas, water, licht

Het aansluiten van gas, water en licht moet je aanvragen bij een van de nutsbedrijven. Net als in Nederland zijn er tegenwoordig allerlei verschillende energie-aanbieders in Italië zijn. Informeer welke er in jouw buurt zijn en kies de meest geschikte.

Als je als ‘inwoner’ staat ingeschreven op het adres waar je elektriciteit voor aanvraagt, en in het geval van een huurwoning je contract geregistreerd is, betaal je een lager tarief voor je verbruik. De rekeningen die je elke twee maanden opgestuurd krijgt, kun je met de meegestuurde bolletta betalen op het postkantoor.

Hoewel veel Italianen er zelf huiverig voor zijn, kun je de betalingen ook automatisch laten lopen via je bank.

11. Telefoon en internet

Een aansluiting aan het vaste telefoonnet is het werk van Telecom Italia, de eigenaar van het telefoonnetwerk in Italië. Het loont echter de moeite om je te verdiepen of het wel zin heeft om je daar op aan te sluiten.

Lang niet altijd is de lijn voldoende voor ADSL-verkeer en het ziet er niet echt naar uit dat de Telecom daar in de nabije toekomst verandering in gaat brengen. Het kan veel gunstiger uitpakken om bij een van de vele mobiele providers gebruik te maken van een goede aanbieding inclusief mobiel internet.

Of te kiezen voor internet via de satelliet. Of via het gebruik van (betaald) meeliften op internet-antennes als Wimax of VPN Wireless. Je nieuwe buren hebben daar vast goede ideeën over.

12. Schrijf je in bij het Italiaanse ziekenfonds ASL (of USL)

Hier in Italië ben je verzekerd tegen ziektekosten via de ASL, ook wel USL genoemd. Mocht je er bij een werkgever aan de slag gaan, dan zorgt deze voor jouw inschrijving bij de ASL.

Werk je niet, dan moet je kunnen aantonen dat je als ‘werkzoekende’ staat ingeschreven. Zelfstandige ondernemers moeten bij hun aanvraag aantonen dat ze zich hebben ingeschreven bij de Italiaanse Kamer van Koophandel, de Camera di Commercio, en een partita IVA, een btw-nummer, hebben geopend.

Verder heb je je paspoort nodig, natuurlijk je codice fiscale én een fotokopie van het certificaat van residenza. Hoewel sommige ASL’s een autodichiarazione ook accepteren.

Wat betreft dat laatste is het dus verstandig je Nederlandse ziektekostenverzekering nog een tijdje door te laten lopen na je vertrek om kafkaiaanse situaties te voorkomen: om je in te kunnen schrijven bij de ASL heb je in principe een bewijs van inschrijving in je nieuwe woonplaats nodig, dat je alleen krijgt als je kunt aantonen dat je een ziekenkostenverzekering hebt.

Aan het eind van de inschrijving mag je je huisarts kiezen uit een lijst van aangesloten doktoren. Kinderen hoeven niet per se dezelfde arts te kiezen als hun ouders: het is heel gewoon dat kinderen tot zestien jaar hun eigen kinderarts als huisarts hebben.

13. Open je eigen rekening bij de bank of post!

Het is ook bij het openen van een rekening verstandig om van tevoren al wat veldonderzoek te doen naar de banken die er zijn en wat ze je te bieden hebben. En dat niet alleen: de kosten van het openen en het hebben van een rekening kunnen heel verschillend zijn.

Voor het openen van een Italiaanse betaalrekening, een conto corrente, heb je een geldig ID-document nodig, natuurlijk je onmisbare codice fiscale en, wanneer het een bank betreft, een bewijs van residenza.

Maar heel vaak neemt de bank ook genoegen met de rekening van het gas, water of licht waar jouw naam en je adres vermeld staat of met het koop- of huurcontract met het adres erop vermeld.

14. Scholen in Italië

Zijn je meeverhuizende kinderen tussen de 6 en 16 jaar? Dan zijn ze leerplichtig en moeten ze naar school. Afhankelijk van hun leeftijd kun je ze inschrijven op een lagere school (scuola primaria, voor kinderen van 6 tot 11 jaar), het lager voortgezet onderwijs (vaak le medie genoemd, officieel la scuola secondaria di primo grado, voor de leeftijdsgroep 11 tot 14 jaar) en het hoger voortgezet onderwijs (le superiori in de volksmond, la scuola secondaria di secondo grado, voor de jeugd van 14 tot 19 jaar).

Op het gemeentehuis kunnen ze je vertellen welke scholen er in de buurt zijn en je informatie geven over de manier van inschrijven. Er is soms de keuze tussen staats- en privéscholen.

Over het algemeen is het onderwijs op staatsscholen beter, maar uitzonderingen zijn er natuurlijk altijd om de regel te bevestigen. Ook hier is het weer verstandig om bij mensen in je omgeving je licht op te steken.

15. Je rijbewijs en je auto na de emigratie

Je bent niet verplicht om je Nederlandse rijbewijs in Italië te laten registreren als je een Europees model hebt, afgegeven na juni 1996. Als je er wel voor kiest om het te laten registreren, kun je dit vaak al aangeven bij je inschrijving in de gemeente. Je krijgt dan een stickertje met je nieuwe adres op je rijbewijs geplakt.

Let op: je rijbewijs is dan wel geldig in Italië, maar niet meer in Nederland! Het verstandigst is het om je Nederlandse rijbewijs binnen een jaar om te zetten in een Italiaans rijbewijs. Je moet dan wel je residenza in Italië hebben. Bij de Motorizzazione kun je daarover meer informatie krijgen.

En wat betreft je auto: als residente mag je één jaar lang met je Nederlandse kenteken blijven rondrijden voordat je de stap maakt om de auto in te voeren en een Italiaans kenteken aan te vragen.

Als je alleen een domicilio hebt in Italië, geldt een periode van 6 maanden. Vraag de Nederlandse RDW om informatie over hoe je je auto kunt uitvoeren. Bij de Motorizzazione kunnen ze je vertellen wat je moet doen om vervolgens je auto in te voeren.

Jouw emigratie naar Italië is uniek

Natuurlijk helpen deze 15 stappen je al een behoorlijk eind bij de voorbereidingen als je gaat emigreren naar Italië. Maar het blijven natuurlijk algemene tips en adviezen, gebaseerd op regels en wetten die regelmatig veranderen.

Op de site van de Nederlandse ambassade in Rome kun je specifiekere informatie vinden als je wilt gaan wonen in Italië. En mocht je nog vragen hebben of juist aanvullingen op dit artikel, laat het ons weten via de commentaren!