Stef Smulders
Piacenza (100.000 inwoners) is een van die vele kleine, historische provinciehoofdstadjes die je bij een bezoek aan Italië al te gemakkelijk over het hoofd ziet, op jacht als je bent naar ‘the big five’ (of six, of seven, enz.). Toch kun je er een genoeglijk dagje doorbrengen met relaxed genieten van het Italiaanse leven en de cultuur.
Een tiental hoogtepunten:
Inhoudsopgave
1. Piazza Cavalli
Elke zichzelf respecterende Italiaanse stad heeft natuurlijk een mooi en groot centraal plein en Piacenza is daarop geen uitzondering.
Hier is de centrale ontmoetingsplaats vernoemd naar de twee ruiterstandbeelden (begin 17e eeuw) die het plein sieren: de paarden van Mochi, zoals ze in de volksmond heten naar de beeldhouwer die ze vervaardigde.
Als ruiters zijn de derde en vierde hertogen van Piacenza en Parma vereeuwigd. Over het plein kun je een lijn zien lopen die de 45ste breedtegraad moet voorstellen, wat een symbool voor de importantie van deze stad zou moeten zijn (positie exact halverwege het noordelijk halfrond).
Helaas klopt het niet, de echte parallel loopt een paar kilometer (3 breedtegraden) zuidelijker.
2. Palazzo Gotico
Het meest opvallende gebouw dat het plein flankeert is dit uit roze marmer en rode baksteen opgetrokken gemeentehuis. Het stamt uit 1281.
Opvallend zijn de zwaluwstaartvormige kantelen op het dak die aangeven dat Piacenza in de late middeleeuwen tot de Ghibellijnse – dat wil zeggen keizerlijke – partij behoorde.
Talrijke pausen en Duitse keizers streden eeuwenlang om de wereldlijke macht en probeerden de machtige Noord-Italiaanse steden aan hun kant te krijgen. Die hele periode was het noorden van Italië een lappendeken van keizer- of pausgezinde steden, van de Ghibbelijnen versus de Welfen.
3. De Dom
Uiteraard beschikt Piacenza ook over een kathedraal, in dit geval onder de naam van Cattedrale di Santa Maria Assunta e Santa Giustina, die aan haar eigen plein ligt, oostelijk van Piazza Cavalli.
Het gebouw is opgetrokken uit zandsteen en marmer en stamt uit de 12e eeuw. Buiten vallen meteen de twee marmeren leeuwen op die je veel bij Italiaanse kerken ziet: het zijn zogenaamde stilofori, dragers van zuilen, en ze symboliseren zowel de kracht van het geloof als Christus zelf.
Het oudste deel van kathedraal bevindt zich onder het koor: de crypte gewijd aan Santa Giustina. Aan de toren buiten hangt een ijzeren kooi: een leuk ideetje van Ludovico Il Moro om gevangenen nog wat extra angst aan te jagen.
4. De Cittadella Viscontea
In de roerige laat-middeleeuwse tijden waren sterke verdedigingswerken voor elke stad van levensbelang. Zo ook voor het strategisch tussen Noord- en Midden-Italië gelegen Piacenza.
In de 14e eeuw bouwde Galeazzo II Visconti aan de westkant van de stad, waar de belangrijke Po-rivier stroomt, een imposante citadel met hoge muren en 4 ronde en 4 rechthoekige torens.
Eind 16e eeuw liet Margherita van Oostenrijk in de citadel het Palazzo Farnese optrekken, waarin zich nu verschillende stadsmusea bevinden.
In het archeologisch museum bevindt zich de zogenaamde ‘Lever van Piacenza’: een fraai Etruskisch bronzen model van een lever (ca. 100 v.Chr.) met inscripties die waarschijnlijk dienden voor waarzeggerij.
5. Teatro Municipale
Dit sterk op de Milanese Scala gelijkende theater was volgens de Franse schrijver Stendhal het mooiste gebouw van Italië.
Dat het zo op de wereldberoemde Scala lijkt is niet zo vreemd als je bedenkt dat de façade in 1830 is aangepast door de architect Alessandro Sanquirico, die jarenlang scenografieën voor de Milanese opera verzorgde.
Ook van binnen heeft het de van alle Italiaanse theaters bekende hoefijzervormige structuur met de vele verdiepingen hoge muur van alkoofjes rondom.
6. Sint-Antoniusbasiliek
Deze kerk is gewijd aan de patroonheilige van de stad en kenmerkt zich onder andere door de achthoekige klokkentoren.
Tot het jaar 850 fungeerde de basiliek als de kathedraal van Piacenza, maar omdat ze buiten de stadsmuren lag vond men het veiliger om een kerk binnen de muren als kathedraal te hebben.
In 1183 vond hier echter toch een belangrijke historische gebeurtenis plaats: de ondertekening van de Vrede van Konstanz tussen Duitse keizer Barbarossa en de Lombardische Liga van pausgezinde Noord-Italiaanse steden, na de verpletterende nederlaag van de keizerlijke, Ghibellijnse, troepen bij Legnano.
7. Via Mandelli
Het oudste deel van Piacenza bevindt zich ten noorden van het centrum, rondom de Via Mandelli. In de smalle straatjes proef je nog iets van het middeleeuwse karakter van de stad in de via San Sisto, via Sant’Eufemia en via Mazzini.
Het best behouden middeleeuwse huis van Piacenza is het geheel uit baksteen opgetrokken Casa dei Visconti.
Je treft in deze wijk ook de San Sisto-kerk met het vroegere Benedictijnerklooster, dat door Napoleon in een kazerne is omgevormd evenals het barokke Palazzo Mandelli, nu zetel van de Banca d’Italia.
8. Gastronomie
Zoals elke Italiaanse provincie kent ook de provincie Piacenza haar eigen typische gerechten, die vaak weer kleine variaties op vergelijkbare schotels uit naburige streken zijn.
Heel speciaal van de Piacentese keuken is het gerecht dat in het dialect pisarei e faśö heet: een schotel met pastabolletjes en bonen in een saus van rugspek, uien en tomaat.
Ook apart zijn de tortelli con coda: een soort langgerekte ravioli gevuld met ricotta en spinazie. Een verrukkelijk maar verraderlijk want zwaar voorgerecht vormt gnocco fritto: gefrituurde deegkussentjes die je samen met vleeswaren van de streek (coppa, salame, prosciutto) naar binnen werkt.
De meest typerende wijn van de streek is de Gutturnio, gerijpt uit een mengsel van Bonarda en Barbera druiven, vaak licht sprankelend (frizzante).
9. Bobbio
Direct ten westen van Piacenza mondt de rivier de Trebbia uit in de Po. Als je de Trebbia stroomopwaarts volgt, kun je genieten van het landschap met glooiende hellingen en uitgestrekte wijngaarden tot je uiteindelijk het middeleeuwse stadje Bobbio bereikt.
Dit is de rustplaats van de Ierse monnik San Columbano die hier in de 7e eeuw het naar hem vernoemde klooster stichtte dat, naar verluidt, model stond voor de abdij uit de roman De naam van de roos van Umberto Eco!
Net buiten het centrum van de artistieke aandoende stad ligt de middeleeuwse brug over de Trebbia. Eronder en omheen is het ’s zomers heerlijk pootjebaden in het koele en kristalzuivere water.
10. Castell’Arquato
De provincies Piacenza en Parma beschikken over een uitgebreide collectie kastelen, voor een groot deel voor het publiek toegankelijk, waarvan Castell’Arquato een van de mooiste is.
In feite is dit een compleet burchtstadje met case en palazzi, smalle straatjes, kerken en ook restaurants en musea.
Aan het Piazza del Municipio staat het Palazzo del Podestà, met klokkentoren en opnieuw de Ghibellijnse kantelen, en de Collegiata-kerk, grotendeels barok maar met fraaie 15e-eeuwse fresco’s direct rechts na de ingang.
Aan de zuidoostkant van het plein bevindt zich het 14e-eeuwse kasteel met de vier torens. Van hieruit heb je een prachtig uitzicht over de vlakte.
11. Grazzano Visconti
Zo’n 15 kilometer ten zuiden van Piacenza, aan de SP654 ligt dit prachtige in middeleeuwse stijl nagebouwde dorpje.
Het is het werk van Giuseppe Visconti di Modrone, een Milanese aristocraat, die aan het begin van de 20ste eeuw zijn liefde voor architectuur, kostuums en tradities hier rond een oud kasteeltje liet samenkomen.
Als je Grazzano Visconti binnenloopt, ga je 700 jaar terug in de tijd. Kenmerkend zijn de witte steegjes, beschilderde gevels, elegante portieken en standbeelden geïnspireerd op de middeleeuwen.
Tot de bezienswaardigheden van het dorpje behoren het kasteel met het park en de parochiekerk van de heiligen Cosma en Damiano.
Bezoek Piacenza
Je ziet het: in en om Piacenza is meer genoeg te zien en te beleven voor een leuk dagje uit.
Piacenza is een eenvoudig te bereiken vanuit de andere grote steden van Noord-Italië, zoals Milaan (halfuurtje met de auto, je kunt ook goed de trein pakken), Bologna, Bergamo en ook vanuit Turijn en Genua.
Comments