Pinksteren in Italië

Wordt Pinksteren in Italië ook gevierd? Dat is een vraag die ons vaak bereikt. Het antwoord hierop kan kort zijn. Nee, in Italië is Pinksteren niet echt een ding, zoals Kerstmis of Pasen dat zijn. Pinksteren (of Pentecoste, zoals het in Italië heet) wordt in Italië eigenlijk alleen lokaal en op kleine schaal gevierd. Voor zover er al sprake is van een viering.

Wat is Pinksteren eigenlijk?

Van alle christelijke feesten is Pinksteren waarschijnlijk het meest onduidelijke. We krijgen er in Nederland net als met Pasen een extra dag vrij voor, maar weinigen weten nog wat we eigenlijk vieren.

Het woord Pinksteren (Pentecoste in het Italiaans) betekent letterlijk ‘vijftigste’. Het refereert naar de vijftigste dag van Pasen (of de 49ste dag na Pasen). Toen Jezus na zijn kruisiging opstond en later alsnog zijn Hemelvaart beleefde, beloofde hij zijn apostelen dat zij de kracht van God zouden krijgen om het evangelie te verkondigen.

Tien dagen na Hemelvaart kwam deze kracht van de Heilige Geest over de discipelen en over Maria neer. In de bijbel wordt gesproken over een windvlaag vanuit de hemel die het hele huis vervulde, waarna tongen van vuur zich over de hoofden van de discipelen en Maria verdeelden. Na deze ‘vlaag van inspiratie’ begonnen zij in vreemde talen te spreken. Zo konden zij het verhaal van Jezus over de wereld verspreiden.

Je ziet het: alle feestdagen in de christelijke traditie hangen qua tijd met elkaar samen: Carnaval, Pasen, Hemelvaart, Pinksteren.

De traditie van Pinksteren

Net als bij ons is het in Italië op zondag 28 juni 2023 Pinkeren. In 2024 op zondag 19 mei. En in 2025 op 8 juni

Een Tweede Pinksterdag is er alleen in Nederland. Pinkstermaandag is wel in veel meer landen een vrije dag, het heet dan alleen geen Pinksteren meer.

In de middeleeuwen was Pinksteren een belangrijk en vreugdevol feest dat verbonden was met de heidense viering van de lente. Het viel samen met de ‘cultus van de bomen’ en de ‘meifeesten’. Op veel plekken in heel Europa werd het mooiste meisje van het dorp versierd met berken- en esdoornbladeren door het dorp meegetroond. Ook werd er weleens een berk versierd als vrouw. In Hongarije werd de ‘koningin van Pinksteren’ verkozen en in Engeland werd een schoorsteenveger opgesloten in een mandje met daarop klimop en hulst.

In Italië had men zo zijn eigen tradities rond de mythische riten van het pinksterfeest. De uitstorting van de Heilige Geest werd daar geregeld gevierd met een regen van brandende katoenen ballen en rozenblaadjes.

Pinksteren in Rome

In Rome is Pinksteren ook anno nu nog een feest van betekenis. Jaarlijks vindt hier nog steeds een ritueel met rozenblaadjes plaats. De plek van handeling is het Pantheon. De Romeinse brandweer gooit de blaadjes tijdens de speciale pinkstermis door het gat in de koepel, waarna ze als de tongen van vuur op de gelovigen neerdalen.

Tijdens deze mis is het altijd bijzonder druk in en om het Pantheon. Als je in de buurt bent en binnen een plaatsje kunt bemachtigen, reken er dan op dat je de hele duur van de mis uit moet zitten. Alleen even naar de vallende rozenblaadjes kijken is er dus niet bij.

Ook in wat kleinere plaatsen in Italië zijn er tradities rondom Pinksteren, maar nergens zijn er echt grote festiviteiten.

Pinksteren in Orvieto

In de stad Orvieto in Umbrië vieren ze Pinksteren met middeleeuwse kledij en gebruiken. Men laat ook een duif afdalen aan een stalen draad die tussen de kerk van Sint Franciscus en de grote kathedraal van Orvieto wordt gespannen. Afhankelijk van hoe die ‘uitstorting van de duif’ verloopt hebben de inwoners van Orvieto het komende jaar geluk of ongeluk.

Pinksteren in Corropoli

In het schilderachtige Corropoli in de Abruzzen wordt Pinksteren gevierd met een zogenoemde ‘palio’ of een paardenrace. De spectaculaire race wordt voorafgegaan door een optocht in middeleeuwse kledij door het historische centrum van de stad.

In andere plekken in Italië heeft het pinksterfeest de vorm ingenomen van oude heidense feesten die met verkleedpartijen, muziek en spelen worden gevierd.

Ben jij weleens met Pinksteren in Italië geweest en heb je iets van dit feest meegekregen? Laat het ons weten met jouw anekdotes of foto’s!

Foto Pinksteren boven: Wikimedia