In sneltreinvaart naar Bologna

‘Bitte sehr. Zwei Flammkuchen.’ Met een zwierig gebaar zet de Duitse serveerster twee knapperige flammkuchen vol spekjes, ui en crème fraîche op ons kleine tafeltje: een ‘lokale specialiteit’. Ze wenst ons een smakelijke lunch en loopt naar het volgende tafeltje in dit restaurant op wielen. Want terwijl we eten, flitst het landschap van de Elzas en Zuid-Duitsland als een film voorbij. 

1 uur vliegen versus 14 uur treinen

Als schrijfster van de reisgids Wandelen in Bologna, ben ik afgelopen jaren regelmatig op en neer gevlogen naar de Noord-Italiaanse stad met haar portico’s, statige rode palazzo’s en heerlijke tagliatelle al ragù. Vanuit het vliegtuig leken de Alpen net witte slagroomtoeven op een oneindige taart. ’s Avonds of bij bewolking las ik een boek en vloog het uur voorbij.

Toch werd ik elke vlucht nieuwsgieriger. Naar de steden waar we op tien kilometer hoogte overheen vlogen, de eindeloze Povlakte en de rivieren die diep beneden door het landschap kronkelden.

Met de trein naar Italië

Daarom sta ik op een vroege zaterdagochtend in september op station Amsterdam Centraal. De A’DAM Toren is gehuld in nevel, regendruppels tikken op het hoge ronde dak boven de perrons en het is zo donker dat het IJ – toch prominent aanwezig – niet te zien is. Met een handvol andere reizigers stap ik in de witte ICE-trein met rode streep. Ter hoogte van Utrecht kleurt de hemel roze en komt de zon op. In Arnhem stapt mijn medereiziger in en zijn we klaar om in 14 uur en met 7 verschillende treinen naar ‘de Buik van Italië’ te reizen…

Reis langs de Rijn

Ongemerkt en op hoge snelheid – de ICE is de snelste trein van de Duitse treinmaatschappij Deutsche Bahn – passeren we de Nederlands-Duitse grens. De snelheid neemt af en we staan plotseling tussen andere verdwaasde reizigers op een verlaten perron in Emmerich.

De woorden ‘verspätung’ en ‘warte’ klinken verdacht vaak. Onze kleine groep medereizigers vormt een divers gezelschap van studenten, zakelijke reizigers in nette kleren en met laptoptas, en passagiers wiens reisdoel moeilijk te raden is. Toch hebben we wat gemeen: we hopen allemaal dat er snel een nieuwe trein komt. 

Na ruim twintig minuten komt een andere ICE het stationnetje van Emmerich – een paar sporen en een kleine wachtruimte – binnenrijden en vervolgen we onze reis langs Duisburg, Düsseldorf, Keulen en Frankfurt. Nederlandse gesprekken maken in hoog tempo plaats voor Duitse. De gesprekken dié er zijn. Het is rustig in de coupé: het Ruhrgebied en de kleine dorpen en uitgestrekte landbouwkavels van de deelstaten Hessen en Baden-Württemberg vliegen in stilte voorbij.

De lucht is grijs, maar verder is het groen: struiken en bomen hebben een groot bladerdek in allerlei tinten groen. De Rijn duikt vaak op en laat ons voorlopig niet gaan.

Door Zwitserland met prosecco in de hand

Op onze blauwe ICE-stoelen kijken we naar buiten. In het oosten doemen de bergen van het Zwarte Woud op. Reizigers stappen in en uit en de machinist heeft succesvol de in Emmerich opgelopen vertraging – toch zo’n halfuur – ingehaald.

Bij de ticketcontrole kijkt de conducteur hoofdschuddend naar de zeven tickets waaruit we verwoed het juiste zoeken. Als hij ziet dat we naar Italië reizen, merkt hij fijntjes op ‘dat we er met het vliegtuig nu waren geweest’. Maar voor ons vliegt de tijd. En het mooiste moet nog komen.

Want wanneer we de twee sierlijke kerktorens van de kathedraal van Basel achter ons laten, tuft ons roodwitte lokale treintje van de SBB (Schweizerische Bundesbahnen) de groene heuvels in, richting de Alpen.

De lucht is opnieuw strakblauw en de dorpjes waar we doorrijden hebben zachtgele en lichtroze huizen. Wanneer de vijf Zwitserse dames tegenover ons – drukkletsend in het onverstaanbare Zwitserduits – een fles prosecco openen en ons spontaan een glas aanbieden, begrijpen we waarom steeds meer reizigers de trein nemen in plaats van het vliegtuig: het is mooier én gezelliger. 

Verlangen naar het Vierwoudstedenmeer 

Plotseling zijn we omringd door sprankelend blauw water vol zeilbootjes. De rotsachtige bergen met groene alpenweiden en witte toppen vormen een prachtig decor. Ons rode boemeltje rijdt enkele tientallen meters boven het helderblauwe water: we zijn in een panoramatreintje beland dat de mooiste blikken op het Vierwoudstedenmeer (Meer van Luzern) biedt.

Wanneer we Luzern passeren, vangen we nog net een glimp op van de houten brug uit 1332 die oud en nieuw Luzern met elkaar verbindt. Deze brug, de achthoekige watertoren – het symbool van Luzern – en de stadsmuren beschermden de stad in de middeleeuwen.

Overal zien we wandelaars met bergschoenen, rugzakken en zonnebrillen die bewijzen dat dit een populaire vakantieregio is. Terecht. We zouden graag even uitstappen om in het heldere water te springen of een biertje te drinken op de terrassen aan het water.

Op het witte kerktorentje van het dorp Arth wappert trots de Zwitserse vlag. Vanaf hier duiken we meerdere tunnels – waaronder de Gotthardtunnel – in. Na deze tunnels rijden we vaak hoog in het dal met blauwe meren en dichte groene bossen in de diepte.

Op zoek naar George Clooney

We verlaten Zwitserland in stijl: via de 3 burchten van Bellinzona en het Meer van Lugano. Daar wanen we ons aan de Côte d’Azur: Luxe resorts, golfbanen en prachtig onderhouden boulevards vol bloemen wisselen elkaar in hoog tempo – we zitten inmiddels in een hogesnelheidstrein – af. Tussendoor kijken we met een schuin oog – want de trein gaat schuin, heel schuin – neer op kleine witte huisjes aan het water en veel palmbomen. Rondvaartboten laten bezoekers alle kanten van het Meer van Lugano zien: maar vanaf ons hoge spoor is het uitzicht minstens zo mooi.

Bij grensstad Chiasso – in het zuidelijkste puntje van Zwitserland – rijden we Italië binnen. Dit gaat niet onopgemerkt. Italiaanse politiemannen controleren of alle bagage een eigenaar heeft. Dat is het geval en 10 minuten later rijden we het eerste – maar zeker niet het minste – Italiaanse station binnen. De oude stadsmuren van Como belemmeren het zicht op de kleurige huizen van het historisch centrum, maar we zien groene parken met lange rijen witte bloemen en tegen de heuvel aangeplakte villa’s met meerdere verdiepingen, zwembaden en balkons. Eén ervan is Villa Oleandra van George Clooney. Maar welke? 

Langs de Grand Prix van Italië

Met een snelheid die niet zou misstaan op het Formule 1-ciruit van Monza, denderen we door Lombardije richting deze stad. De menigte uitgelaten fans met rode petjes van Ferrari en blauwe sjalen van Red Bull op het perron van Monza, verraadt dat de Grand Prix van Italië – die hier jaarlijks wordt gehouden – niet lang op zich laat wachten. ‘Die is morgen,’ vertelt de vierjarige Francesco blij. Zijn rode Ferrari- shirt steekt fel af bij zijn zwarte krullen en hij houdt de hand van zijn vader – eveneens gehuld in het bekende rode shirt – stevig vast.

De trein vult zich met Italiaanse gesprekken, inclusief brede armgebaren en bevlogen gezichten. We zien veel ouders met kinderen en van rivaliteit lijkt geen sprake te zijn. Iedereen is opgetogen over de spectaculaire kwalificatiereeks. We informeren naar de prestaties van onze landgenoot. Francesco kijkt even bedenkelijk – want welk land bedoelen we? – maar deelt ons dan opgewekt mee dat Max de finish niet heeft gehaald. Daar treuren we echter niet lang om, want het aantal flatgebouwen om ons heen neemt in hoog tempo toe en er verschijnen brede straten vol toeterend verkeer voor ons raam: Milaan…

Bijna in Bologna

Enigszins onder de indruk banen we ons een weg door de stationshallen met crèmekleurige muren en hoge plafonds van Milaan Centraal. Het enorme station komt duidelijk uit het fascistische tijdperk. Mussolini verlangde in 1931 dat het gebouw de grootsheid van het regime zou uitstralen. Daar is de architect in geslaagd, want we voelen ons klein en twijfelen waar we de lekkerste pizza kunnen vinden: we hebben Italië bereikt en dat moet gevierd worden. Het is inmiddels zeven uur ‘s avonds en Bologna is nog ‘maar’ 215 kilometer van ons verwijderd.

Die afstand legt de Frecciarossa van Trenitalia – die met zijn gestroomlijnde neus en felle rode kleur doet denken aan de racewagens uit Monza – moeiteloos binnen het uur af. Onze pizza is amper verdwenen als de Apennijnen aan de horizon opdoemen. De ondergaande zon schildert de heuvels in alle mogelijke kleuren roze en paars en we wijken niet van het raam. Op hoge snelheid rijden we Bologna binnen, waar de geur van verse tagliatelle al ragù ons op het perron al tegemoet waait. We zwaaien naar de machinist die zijn weg vervolgt naar Rome en denken hetzelfde: deze treinreis zou best eens een blijvertje kunnen zijn.

Praktische informatie

Wil je ook met de trein naar Italië? Hier vind je nog wat praktische informatie en tips voor je treinreis.

Foto’s en verslag trein Italië: Merel Diemont