Je naam italianiseren: wel of niet doen?

Mijn ouders vonden Lotje een mooie naam. Ik vind het ook een mooie naam. Het allitereert met mijn achternaam, daar wees een leraar Nederlands mij op de middelbare school al op. Lotje heeft een beetje iets kinderlijks, dat wel. Er zijn kinderboeken van Jaap ter Haar met de hoofdpersoon Lotje. Als mensen mij alleen via de mail kennen en ik ontmoet ze voor het eerst, dan hoor ik dat ze een jonger iemand hadden verwacht. Zo heeft mijn naam alleen al in Nederland allerlei verschillende connotaties.

Onmogelijk, die letter J

Maar toen kwam ik in Italië. Als ik mij moest voorstellen, bracht ik mensen altijd in verlegenheid omdat ze geen idee hadden hoe ze mijn naam moesten uitspreken. De J komt eigenlijk niet voor in het Italiaanse alfabet. Mijn naam leek ineens een soort van Italiaanse nies te worden, mensen gingen stotteren of sloegen mijn naam gewoon over.

Ik kijk even in mijn Italiaanse woordenboek en zie daar 8 woorden met een j, waaronder 4 anglicismen zoals jazz, jazzista, jeans en jolly. Nadat ik een keer aan vrienden uitlegde dat mijn naam een achtervoegsel heeft (-tje) kwam een van hen op het idee om mij ‘Lotjina’ te noemen. Dat was in ieder geval makkelijker uit te spreken, en daarmee was één probleem getackeld.

Lucina of Carlotta?

Maar het probleem bleef als mensen mij alleen schriftelijk kenden en mijn naam nooit uitgesproken hadden gehoord. Er zijn ook vaak directe vertalingen mogelijk: de Italiaanse naam Ginevra is het Engelse Jennifer. Maar zou je je daarbij thuis voelen? Lotje zou je ook kunnen vertalen met Carlotta, maar daar voel ik me dus helemaal niet bij thuis. Ik voel me geen Carlotta.

Totdat ik op een dag iemand online leerde kennen die Lucina heette. Dat vond ik een mooie naam, waar ik me wél thuis bij voelde. Het heeft eenzelfde verkleinend achtervoegsel (-ina). En Luce betekent ‘licht’, wat eenzelfde mooi en positief woord is als ‘lot’.

Sindsdien stel ik mij voor als Lucina in Italië en onderteken ik ook soms mijn emails met die naam. Ik kan er ook naar luisteren. Ik vind het een waardig equivalent van de naam waar ik mezelf in herken.

Blijk van respect

Ik heb in Nederland ook moeite gehad met sommige namen van mensen die mij totaal vreemd in de oren klonken. Leuk is het om eens te kijken naar lijsten van vreemde namen van kinderen die zijn geboren in 2022 in Nederland.  

Het is een blijk van respect als je dan toch je best doet om zo’n naam uit te spreken. In een naam zit iemand zijn identiteit besloten. Je kunt dat niet negeren. Columniste Yeşim Candan zei hierover: ‘Iemands naam goed uitspreken betekent dat je de ander ziet, dat je een beetje moeite doet voor een ander. Als je niet weet hoe je de naam moet uitspreken: vraag ernaar. En vraag dan ook eens naar de betekenis van die naam. Want achter elke naam schuilt een verhaal.’ Ik ben het daar wel mee eens.

Wat zou jij doen?

Maar wellicht kun je ook begrip tonen voor de vreemde cultuur waarin je terecht komt en kun je besluiten je naam aan te passen aan het gastland waar je bent. Het is nogal makkelijk om tegen iemand anders te zeggen: wat een rare naam!

Wat zou jij doen als mensen je naam niet konden uitspreken?

Bekijk deze Italiaanse namenlijst als je een Italiaans equivalent van je eigen naam wilt vinden.