De Amalfikust in 11 magische plekken

Tussen Napels en Salerno steekt haaks op de Italiaanse laars het Schiereiland van Sorrento de Tyrreense Zee in: welkom aan de Amalfikust. In het midden liggen de Monti Lattari, een middelhoge bergketen, terwijl aan de smalle kuststroken tientallen eeuwenoude stadjes tegen de hellingen aanleunen. De rijke historie daarvan, de rustieke aanblik, de prachtige uitzichten op zee, het milde klimaat, en niet te vergeten de stranden en de plaatselijke op vis gebaseerde keuken maken het schiereiland tot een van de meest geliefde bestemmingen van Italië.

Waar ligt de Amalfikust?

De Amalfikust ligt even ten zuiden van de Golf van Napels en even ten noorden van Salerno. Strikt genomen ligt de Amalfikust alleen aan de zuidzijde van het schiereiland, van Positano in het westen tot aan Vietri sul Mare in het oosten. Maar ook Sorrento en andere plaatsen aan de noordkant worden in de volksmond wel tot de Amafikust gerekend.

Wat is de beste reistijd?

De Amalfikust is door het jaar heen populair bij toeristen van over de hele wereld. De beste tijden om er zelf geen te gaan zijn het voor- en naseizoen, wanneer het minder druk en warm is dan in juli en augustus.

Wat zijn de mooiste plekken aan de Amalfikust?

Wij hebben het uitzoekwerk naar de mooiste plekken en de beste bezienswaardigheden al voor je gedaan. Dus pak er een lekkere espresso of een verfrissend Italiaans drankje bij en droom even weg terwijl we je virtueel meenemen naar de mooiste kustlijn ter wereld.

1. Sorrento

De noordkant van het schiereiland staat bekend als de Costiera Sorrentina (Kust van Sorrento) en de zuidelijke als Costiera Amalfitana, de Amalfikust.

Die laatste is het meest interessant, maar als je met de auto bent, is het toch de moeite waard om het noorden ook mee te pikken, al was het maar vanwege het schitterende uitzicht op de Baai van Napels.

De weg voert langs Castellamare di Stabia, een drukke stad die afgezien van een paar opgravingen uit de tijd van Pompei, een 16^e eeuwse burcht en een enorme jachthaven niet zo veel te bieden heeft.

Sorrento, wereldwijd bekend door de klassieker Torna a Surriento, is daarentegen een gezellig stadje met een groot aantal hotels en restaurants waar meestal veel Duits wordt gesproken.

De 14^e eeuwse kathedraal met zijn mengeling van Moorse en Europese elementen is zeker de moeite waard. Even verderop zijn twee stadjes vooral bekend door de toprestaurants Don Alfonso in Massa Lubrense en Torre del Saracino in Vico Equense. Gastronomie van de bovenste plank, maar neem wel een goed gevulde portefeuille mee. 

2. Positano

De spectaculair kronkelende kustweg volgend, met zicht op Capri, rond je de kaap en kom je aan de zuidkant uit in Positano. Dit op een steile helling gebouwde stadje bestaat uit boven elkaar gelegen straatjes en helder gekleurde woningen die het de aanblik geven van een blanke piramide. 

Aan de voet daarvan ligt een reeks stranden die Positano geliefd hebben gemaakt als badplaats en centrum van la dolce vita. Daarnaast is Positano sinds de jaren 50, toen kleermaakster Maria Lampo haar eerste boetiek opende, bekend door de Moda Positano, een stijl van vrolijk gekleurde en makkelijk zittende zomerkleding, die hier nog altijd een handvol ontwerpers en winkeliers bezighoudt.

Sinds kort is het stadje een opzienbarende attractie rijker: een Romeinse villa met prachtige fresco’s, die in 2003 is ontdekt 11 meter onder de parochiekerk van Santa Maria Assunta en 2 jaar geleden is opengesteld voor het publiek.

De crypte onder kerk biedt daarnaast nog een macaber detail: een zogeheten scolatoio (letterlijk: uitlekkerij) van 69 stenen zetels met een gat als een postoel. In vorige eeuwen werden hier de overleden bewoners op gezet om ‘uit te lekken’ voor ze definitief ter aarde werden besteld, zodat ze uitgedroogd minder ruimte innamen in de schaarse beschikbare grond.

Vanuit Positano zie je Li Galli, 3 kleine eilandjes die in de Oudheid bekend stonden als de woonplaats van de sirenen en daarom ook wel Sirenuse genoemd worden. Een ervan was aan het eind van de jaren 80 de woon- en werkplaats van de wereldberoemde danser Rudolf Nureyev. De eilanden zijn privébezit, maar er worden boottochtjes georganiseerd naar de recht uit zee torenende rotsen. 

3. Conca dei Marini

Een paar kilometer westwaards, na de badplaats Praiano, bereik je de Grotta dello Smeraldo (Smaragdgrot). In dit unieke natuurmonument hebben stalactieten en stalagmieten elkaar gevonden en zo zuilengalerijen geschapen die met de voet in water staan dat heldergroen wordt door het licht dat van onder uit de rots doorschijnt.

De grot is van de strada statale te bereiken via een trap of een lift, en anders vanuit zee. Vervolgens kom je in Conca dei Marini, de Baai van de Zeelieden, die ooit bekend was als centrum van de tonijnvangst maar in de jaren 60 vooral bekend werd als toevluchtsoord voor de internationale jetset: Jacqueline Kennedy, Fiat-baas Gianni Agnelli en naar verluidt ook de Oranjes.

De clientèle is nu heel wat bescheidener, zodat Conca dei Marmi nu nog vooral kan bogen op een gastronomische specialiteit: de sfogliatella di Santa Rosa, zo’n 300 jaar geleden geschapen door de nonnen van het aan deze heilige gewijde klooster (dat je nu kunt bezichtigen).

Het is een variant op de Napolitaanse sfogliatella, gebak op basis van bladerdeeg en ricottavulling, die ze in Conca verrijken met crème chantilly en amarene (zure kersen), een recept dat wegens gebleken succes veel wordt gekopieerd. 

4. Furore

Een paar kilometer landinwaarts kom je in Furore, dat ook wel bekend staat als il paese che non c’è, ofwel het niet-bestaande dorp. Dit omdat het is gevormd door her en der verspreide – en als een openlucht galerie beschilderde – plukjes woningen langs de haarspeldbochten van de tot 500 meter hoog oplopende weg.

Voor Italiaanse cinefielen is het huis van actrice Anna Magnani hier een attractie, terwijl liefhebbers van zenuwslopende actie hun lol op kunnen bij de Fiordo di Furore, een smalle inham met een brug vanwaar duikers van 30 meter hoogte halsbrekende toeren uithalen.

5. Amalfi

Het stadje dat de Costiera haar naam gaf is nu een toeristenoord met amper 5.000 inwoners. Maar 1.000 jaar geleden was het geducht als één van de 4 machtige Repubbliche Marinare, de onafhankelijke zeevarende republieken van Italië. (De andere waren Genua, Pisa en Venetië.)

De Amalfitanen werden rijk door de handel tussen de christelijke en de moslimwereld en dat is ook te zien aan het voornaamste stadsmonument. De uit de 11^e eeuw stammende Dom van Amalfi, eigenlijk een complex van twee basilieken, is gebouwd in de toen populaire Siciliaans-Arabische stijl met een majesteitelijke, in Constantinopel vervaardigde, bronzen toegangsdeur.

Ook een aanrader is het Chiostro del Paradiso, een door Moorse zuiltjes omgeven binnenplaats naast de Dom, waar de rijke burgers zich lieten bijzetten, soms in hergebruikte antieke Romeinse sarcofagen.

Het dichtbij gelegen (in Amalfi is alles dichtbij) middeleeuwse Arsenale is wellicht de oudste behouden gebleven scheepswerf ter wereld. Maar verder kun je het beste gewoon een uurtje of wat slenteren langs de haven en door de nauwe straatjes van het oude centrum (waar je in het hoogseizoen over de hoofden kunt lopen, dat wel).

En vergeet dan niet een glaasje limoncello te nuttigen, want we zijn hier in het gebied van de sfusato amalfitano, een puntige citroensoort met een sterk aromatische schil, waarvan traditioneel het drankje wordt gebrouwen dat vanuit Amalfi de wereld heeft veroverd. 

6. Ravello

Langs een smalle weg omhoog (niet aan te raden in het hoogseizoen) kom je uit in het 300 meter hoog gelegen Ravello, vanwaar je een prachtig uitzicht op Tyrreense Zee hebt en geen last van de stranddrukte. Als je wilt, kun trouwens wel even een duik nemen: je hoeft er alleen maar een trap van 1.000 treden voor af te dalen.

Ook Ravello heeft een 9 eeuwen oude dom en een paar villa’s met schitterende tuinen die ’s avonds een passende achtergrond vormen voor een goed glas en beschaafde conversatie. In de meest bekende daarvan, de 13^e-eeuwse Villa Rufolo, waar ook de meest gefotografeerde boom van Italië te vinden is, wordt in juli het vermaarde Ravello Festival van de klassieke muziek gehouden, terwijl in het belendende Auditorium Oscar Niemeyer ook jazz en folk te beluisteren valt. (Door de coronacrisis is de opening in 2020 uitgesteld tot 28 juli.)

Curiositeit: de Nederlandse graficus Maurits Escher verbleef in de jaren 20 van de vorige eeuw vaak in Ravello. In het gastenboek van het aan het centrale plein gelegen Hotel Toro is zodoende nog een lang, in het Nederlands geschreven, commentaar van zijn hand op de schoonheid van de Costa Amalfitana te lezen. Escher had gelijk: de Costiera, en dan met name Ravello, biedt zich aan als één groot totaalkunstwerk. 

7. Minori en Maiori

Richting Salerno kom je uit bij de door een heuvelrug gescheiden tweelingstadjes Minori en Maiori. Het eerste, een voormalig vissersdorp, biedt nog steeds de aanblik van een badplaats uit de eerste helft van de vorige eeuw, met tegen de berg opklimmende hotels en tweede huizen, en de alom tegenwoordige stabilmenti balneari met hun keurig in gelid opgestelde ligstoelen en parasols.

Maar de strandtraditie van Minori gaat veel verder terug. Daarvan getuigt de Romeinse Villa Marittima uit de 1^e eeuw die je tussen de strandgeneugten door zeker moet bezoeken.

Daarnaast is Minori beroemd door zijn limoncellofabriekjes en de citroengaarden die het stadje een feestelijke groene omlijsting geven. 

8. Cetara

Een van de weinige nederzettingen aan de Amalfitaanse kust die hun oorspronkelijke karakter van vissersdorp hebben behouden, is Cetara. De sierlijke kleine borgo is geschaard rond de Torre Vicereale, een door de Spaanse onderkoningen in de 16^e eeuw aangelegd bolwerk tegen de invallen van Noord-Afrikaanse piraten.

Groene bomen, ruige rotsen, een klein strand en een vissershaventje completeren de bucolische aanblik. Maar Cetara is ook een belangrijk centrum van de tonijnvangst en de alici di Cetara, boterzachte, in olijfolie ingelegde ansjovisjes, zijn onder gourmets een begrip.

Nog meer geldt dat voor de colatura di alici, hét typische product van Cetara. Het gaat om het destillaat dat wordt verkregen uit het vocht dat de ansjovis afscheidt tijdens het maanden durende zoutingsproces. Dat maakt het tot de moderne variant op de antieke Romeinse vissaus garum.  Maar waar garum werd bereid uit rottend visafval, zijn de ansjovissen van de colatura netjes ontdaan van kop en ingewanden.

Het plaatselijke recept schrijft linguine voor met een saus van colatura, olijven, kappertjes, Spaanse peper, walnoten en citroensap. Maar ook simpele – zonder zout gekookte! – spaghetti met olijfolie en knoflook zijn al smakelijk genoeg. En in Cetara zelf bieden legio eetgelegenheden je de kans om de plaatselijke specialiteiten uit te proberen. 

9. Vietri sul Mare

De meest oostelijke gemeente van de Costiera, vlak voor Salerno, is binnen en buiten Italië bekend door de ceramica di Vietri: borden, kommen, kannen, vazen en ander huisraad, handbeschilderd met eeuwenoude kleurrijke bloemen- en plantenmotieven.

Boerenbont op zijn Italiaans, zou je wat oneerbiedig kunnen zeggen. Het zijn in ieder geval fleurige en nuttige souvenirs voor eet- en bijzettafel, dus een bezoekje aan een giftshop in Vietri is zeker niet verkeerd.

De keramische traditie, waaraan ook het plaatselijke museum is gewijd, zie je ook terug in het voornaamste monument van Vietri. De uit de 10^e eeuw stammende maar sindsdien talloze malen verbouwde Dom is al van verre zichtbaar door zijn koepel van majolicategels die helderblinkend boven het stadje uittorent. 

10. Sentiero degli Dei

De Costiera is niet alleen kust en strand. Maar een paar kilometer van het strandgewoel het binnenland in vind je een heel ander mediterraan berglandschap, dat er uitziet alsof het niet veel is veranderd sinds in de 7^e eeuw voor Christus hier zich de eerste Griekse kolonisten vestigden.

De zuidhellingen van de Monti Lattari lenen zich uitstekend voor actief toerisme en daarom zijn hier een paar mooie trekkingroutes uitgestippeld. De bekendste daarvan is het Sentiero degli Dei (Godenpad), dat begint aan zee, vertrekkend van Vettina Maggiore.

Vandaar klim je aan paar honderd meter over trappen en paden langs eeuwenoude kerken en kloosters en kom je uit bij Bomerano boven Furore. Daarvandaan gaat het door wouden van steeneiken en het struikgewas van de macchia mediterranea naar het gehucht Nocelle en dan daal je weer langzaam af naar Positano.

Het is een gewilde route, dus je bent er niet alleen, en in de zomer is het aan te raden om vroeg op te staan voor je aan de klim begint. Als dat je te veel is, dan is er nog het meer kalme alternatief van het Sentiero dell’Amore (Pad der Liefde: voor grote woorden zijn ze aan de Costiera niet bang) van Furore naar Marina di Praia. Dat doe je in een uurtje, met prachtig zicht op de hele Costiera. 

11. Monte Faito

Amalfi en Sorrento worden gescheiden door het massief van de Monti Lattari en van de toppen daarvan heb je zodoende zicht op zowel de Vesuvius als de Costiera. Daarbij is het er in de zomer aangenaam koel, zodat inwoners van Napels en de Costiera dan massaal de berg opgaan.

De bekendste top is de 1.130 meter hoge Monte Faito, die in de loop der jaren aardig is volgebouwd met restaurants, tweede huizen en picknicktafels. En niet te vergeten een uit de jaren 50 stammend heiligdom, gewijd aan de aartsengel Gabriël die hier al sinds de 6^e eeuw wordt vereerd.

Maar als de drukte en de geur van van gegrilde worstjes je te veel wordt, biedt de Faito ook de mogelijkheid tot urenlang dwalen onder het loof van eeuwenoude beuken. (Faito, in het Italiaans faggeto, betekent beukenbos.) Er zijn een paar mooie voetpaden uitgezet, waar het al gauw een stuk rustiger wordt.

Kortom, als je zowel het – meestal nogal luidruchtige – Napolitaanse gezinsleven als een contemplatieve wandeling wilt beleven, neem dan de funivia (kabelbaan) van Castellamare die je in 8 minuten naar de top draagt. Met de auto of bus kan ook en voor de liefhebbers is er een mountainbikeroute.

Tenslotte nog een tip voor de terugreis. Steek dan het schiereiland dwars over en ga vanuit Amalfi via Conca dei Marini onder de Faito langs – waarbij je verscheidene leuke uitspanningen passeert – naar Gragnano, de ‘hoofdstad’ van de ambachtelijke pasta. Als je daar een voorraadje van hebt ingeslagen, ben je al bijna weer in Napels. 

Zelf de Amalfikust ontdekken?

Dat waren ze: 11 magische plekken aan de Amalfikust. Je begrijpt dat je deze zeker een keer met eigen ogen moet zien, net als de stad Napels.

🇮🇹 Tip: hier vind je de beste en voordeligste accommodaties aan de Amalfikust.

Ben je al vaker aan de Costiera Amalfitana geweest? Wat zijn de mooiste plekken volgens jou? Heb je nog tips voor meer bijzonder bezienswaardigheden? We horen graag van je!

Bekijk ook: de mooiste plekken in Italië.