Aart Heering
Calcata is in Rome een begrip. Iedereen hier heeft weleens een uitstapje gemaakt naar dit schilderachtige stadje met zijn wonderlijke geschiedenis. Als je in Rome verblijft en even uit de stadsdrukte weg wil, is het 50 kilometer noordelijk gelegen Calcata dan ook een aanrader met stip. Vooral als je het bezoek combineert met een wandeling door de schitterende Gola del Treja. Dat is de steile en smalle vallei van de rivier die zich rond het stadje kronkelt.
De voorhuid van Jezus
Het hoog op een heuvel tronende Calcata was ooit pauselijk bezit. Het werd in de middeleeuwen betwist door twee adellijke families. Uit die tijd stamt ook de parochiekerk, de Chiesa del Santissimo Nome di Gesù, waar volgens de overlevering de voorhuid van Jezus werd bewaard. (Daarop beroemen zich trouwens nog zo’n twintig andere Europese kerken, maar daar gaat het hier niet over.)
Op de Dag van de H. Besnijdenis, Nieuwjaar, werd het relikwie aan de van heinde en verre toegestroomde gelovigen getoond. Daar kwam een einde aan in 1984, toen het werd gestolen uit de sacristie waar de pastoor het naar eigen zeggen bewaarde in een schoenendoos. Het heilig kleinood is nog altijd zoek en dat is natuurlijk jammer, maar het is nog wel goed voor een van die fraaie sterke verhalen waarvan elk Italiaans gehucht er wel één te vertellen heeft.
Als bedevaartsoord stelt Calcata dus weinig meer voor, maar inmiddels heeft het een heel andere bestemming gevonden. In de loop der eeuwen is van de tufstenen zuil waarop Calcata ligt een flink stuk weg geërodeerd. Uit vrees voor verdere verzakking werd het oude centrum in de jaren 30 ontruimd. De bevolking werd overgebracht naar het een paar kilometer verderop gelegen Calcata Nuova.
De borgo herontdekt
Maar in de zestiger jaren werd de nog altijd overeind staande borgo herontdekt en gekraakt door hippies en kunstenaars, die de verlaten woningen opknapten en van Calcata een klein cultureel en toeristisch centrum maakten.
Tegenwoordig telt het oude Calcata door de week niet meer dan enkele tientallen inwoners. In het weekend wordt het een ontmoetingsplaats van dagjesmensen en nering drijvende bohemiens met winkeltjes en kramen met allerlei ambachtelijke, artistieke en agrarische producten. En natuurlijk een paar schappelijk geprijsde eet- en drinktenten.
Om er een te noemen: Il Graal, waar ondanks de esoterische naam zeer aardse kost wordt geserveerd. Zoals met worst, spek en kaas gevulde koolbladeren vergezeld van een straffe rode huiswijn die er gretig in gaat na een mooie wandeling.
Wandelen met uitzicht op de Valle del Treja
Want wandelen moet je hier, als je echt wat van de omgeving mee wilt krijgen. Vanuit Calcata heb je een prachtig uitzicht op de Valle del Treja, de diepe geul die deze zijrivier van de Tiber hier heeft getrokken.
Het hele dal is een natuurreservaat met goed aangegeven looproutes. Vanuit Calcata kun je afdalen naar de rivier, maar het is zeker zo handig om te vertrekken vanaf Mazzano Romano, dat op 8 kilometer lopen van Calcata ligt, ook omdat het daar een stuk makkelijker parkeren is.
Van Mazzano ga je naar beneden naar een brug over de rivier, die je oversteekt waarna je een dikke 100 meter stijgt en vervolgens door bos en kreupelhout richting Calcata loopt. Na opnieuw de rivier te zijn overgestoken klim je steil omhoog naar het stadje.
Op de terugweg verlaat je Calcata via de indrukwekkende middeleeuwse toegangspoort, waarna je langs de andere oever de rivier volgt om weer uit te komen bij de antieke wasbekkens van Mazzano.
Dit kun je rustig het hele jaar door doen. Al hadden eind januari, toen de foto’s zijn gemaakt, op een paar plekken slagregens voor obstakels gezorgd. En verbaas je niet als een vos of everzwijn je pad kruist.
En als je toch in Mazzano bent, ga dan ook naar de Cascate di Monte Gelato. Dit is een indrukwekkende groep watervallen naast een populaire picknicklocatie, die je ’s zomers in het weekend beter kunt vermijden.
Comments