Janneke Verdonk
In Venetië wordt elke 2 jaar (vandaar de naam biennale – tweejaarlijks) de internationale kunsttentoonstelling Biennale gehouden. Dit jaar vindt die plaats van 23 april tot en met 27 november 2022.
Allereerst een beetje geschiedenis. De eerste Biennale werd op 20 april in 1895 geopend in aanwezigheid van koning Umberto I en Margherita di Savoia. Het was direct een groot succes. Er kwamen maar liefst 224.000 bezoekers op af.
Die eerste tentoonstelling werd georganiseerd door de toenmalige burgemeester van de stad Riccardo Selvatico. In de Giardini, een van de hoofdlocaties van de Biennale, staat een standbeeld (buste) van hem.
Alleen tijdens de Wereldoorlogen was er geen Biennale. In 1975 organiseerde men de eerste Architectuur Biennale. De Kunst- en de Architectuur Biennale wisselen elkaar af en zijn beide op de ‘Giardini’- en ‘Arsenale’-locaties. Inmiddels is er ook een Muziek, Dans, Film (Mostra di Venezia) en Theater Biennale.
Je kunt dit jaar nog tot eind november terecht bij de Kunst Biënnale van 2022!
Drukte in de buurt van het San Marco-plein 
Maar niet overal is het druk in Venetië
De landenpaviljoens
In de loop van de jaren bouwden 27 landen een eigen paviljoen. De Scandinavische landen hebben een gezamenlijk paviljoen, de stad Venetië heeft een eigen paviljoen en dan is er ook nog het centrale paviljoen.
België had als eerste land een paviljoen. Het Nederlandse paviljoen is ontworpen door Gerrit Rietveld en werd in gebruik genomen in 1954, daarvoor gebruikte men het oorspronkelijke Zweedse paviljoen.
In 1995 is het Nederlandse paviljoen grondig gerestaureerd. In 1996 bouwde Zuid-Korea het laatste paviljoen.
Andere landen die zich willen presenteren moeten dat doen op andere locaties, zoals in de Arsenale. Ook in leegstaande palazzi verspreid over de stad presenteren landen zich, want in de Giardini wordt niet meer gebouwd.
Wereldreis
Bij je bezoek aan de Biennale maak je een soort wereldreis. Je loopt van Australië naar Frankrijk, van Duitsland naar Korea en van Griekenland naar Egypte.
De tentoongestelde kunst weerspiegelt vaak de actuele situatie. Zo stonden in 2019, toen de verhouding tussen Israël en de Palestijnen opnieuw was verslechterd bij het Israëlische paviljoen een groep politieagenten, terwijl binnen een soort noodhospitaal te zien was.
Dit jaar is de Biennale bescheiden en ingetogen, wellicht vanwege de oorlog in Oekraïne, de klimaatcrisis en de pandemie.
De deuren van het Russische paviljoen zijn dit jaar gesloten en in de week van de opening schalde elke avond het luchtalarm over de kades van Venetië.
‘The Venice Biennale is revealing of the tensions in the world, and how nations want to present themselves,’ zei Nicholas Serota, de toenmalige directeur van Tate Gallery, bij een vorige Biennale.
The Milk of Dreams
De curator dit jaar is de Italiaanse Cecilia Alemani en het thema is ‘The Milk of Dreams’. Ter inspiratie diende het kinderboek van Leonora Carrington (1917-2011), een boek met fabels over een magische wereld waarin een jongen vleugels als oren heeft en zijn hoofd wegvliegt.
Tijdens de huidige Biennale gaat het over identiteit, technologie en de maatschappij. Er zijn werken tentoongesteld van 213 kunstenaars, er doen 58 landen mee en er is opvallend veel werk van vrouwelijke kunstenaars.
Het Nederlandse paviljoen
Nederland heeft zijn paviljoen dit jaar aan Estland uitgeleend en heeft zelf nu een plek gevonden in de Chiesetta della Misericordia (neem vaporetto lijn 1 en stap uit bij Ca’ d’Oro).
In dit kerkje is de film met de titel When the body says yes van melanie bonajo te zien (de kunstenaar wil liever niet dat hun naam met hoofdletters wordt geschreven want dat suggereert hiërarchie).
In de film gieten queer mensen olie over elkaars lichaam en vertellen over hun geslachtsdelen en over de grenzen van het lichaam. De film kun je al liggend op zachte kussens bekijken.
In het Belgische paviljoen kun je een paar korte films zien van Francis Abys, in het Amerikaanse paviljoen zijn prachtige beelden te zien van Simone Leigh en kijk vooral in het Duitse paviljoen goed naar de witte muren…
Mooi is ook het Franse paviljoen dat door Zineb Sedira omgebouwd is tot filmset. Je ziet oude filmblikken, een ouderwets café en een ingerichte huiskamer uit de jaren 60 van de vorige eeuw.
Frankrijk Zuid-Korea Zwitserland 
Slakkenrace: film in het Belgische paviljoen 
België Verenigde Staten
Indrukwekkend is het Canadese paviljoen waar haarscherpe foto’s van Stan Douglas zijn te bewonderen van de Occupy-beweging in New York, rellen in Londen en Vancouver en de Arabische Lente in Tunesië.
In het centrale paviljoen is een grote olifant te zien. Ooit liep er in de tuinen van de Biennale een echte olifant, die Toni heette en bekend stond als ‘de gevangene van de Giardini’.
2 locaties: Giardini en Arsenale
De Biennale heeft dus 2 hoofdlocaties, de ‘Giardini’ en de ‘Arsenale’.
De ‘Giardini’ is een groot park, dat in 1810 werd aangelegd en in eerste instantie niet toegankelijk was voor het grote publiek. Vaak lag het er verwaarloosd bij, maar sinds 2014 wordt het beter onderhouden. Er is een mooi koffiehuis bij de ingang.
Giardini Koffiehuis bij begin Biennale
De ‘Arsenale’ is een grote scheepswerf uit de 12e eeuw. Deze werd steeds uitgebreid en in de 15e eeuw was de werf zelfs het grootste industriële complex in Europa, waar maar liefst 16.000 mensen werkten.
In de hoogtijdagen maakte men hier wel 7 schepen per maand. Nadat Napoleon Venetië in 1797 veroverde, raakte de werf in verval. Tegenwoordig is hij eigendom van de staat en wordt een deel gebruikt voor de Biennale.
Praktische informatie over de Biënnale van Venetië
Wil je naar de Biënnale van 2022? Hier vind je wat praktische informatie.
Het beste kun je de tickets online kopen, zo vermijd je lange rijen: https://www.labiennale.org/en/art/2022.
Het kaartje is één dag geldig in de Giardini en één dag (mag een andere dag zijn) in de Arsenale. Tot en met eind september is de Biennale geopend van 10.00 tot 19.00 uur, vanaf oktober tot 18.00 uur.
Vanaf Piazzale Roma kun je de vaporetto (boot) nemen (kaartverkoop ligt voor de aanlegstijger), nummer 5.1, 5.2, 4.1, 4.2 en 6 waarbij 6 de snelste naar de Biennale is. Deze stopt overigens niet bij Arsenale maar vanaf Giardini is dat circa 10 minuten lopen. Wil je alvast de stad bekijken vanaf het water, neem dan lijn 1, die stopt overal, maar je vaart wel langs veel bezienswaardigheden als de Rialtobrug.
Venetië vanaf de vaporetto Rialtobrug 
Onderweg met de vaporetto naar de Biennale Halte van de Vaporetto voor de Biennale
Ik neem meestal op de heenweg de vaporetto en ga terug lopen. Tot aan het Piazza San Marco kun je langs de oeverpromenade ‘Riva degli Schiavoni’ lopen, daarna loop je kriskras door de stad, waar Piazzale Roma wel steeds wordt aangegeven.
Heb je geen tijd meer dit jaar om naar de Biennale te gaan? De Architectuur Biennale wordt volgend jaar gehouden van 20 mei tot en met 26 november. Het thema is ‘The Laboratory of the Future’ en de curator Lesley Lokko.
Comments