Waarom is Hemelvaart geen ‘ding’ in Italië?

We krijgen weleens vragen over Hemelvaartsdag in Italië. Omdat Hemelvaart in Nederland, België en ook in Duitsland volop ‘gevierd’ wordt. Vragen in de zin van: is Hemeldvaart in Italië een officiële vrije dag en zijn dan de winkels en zo dicht?

In de christelijke traditie is Hemelvaartsdag Jezus’ gang naar de hemel, nadat hij 3 dagen na zijn overlijden op Goede Vrijdag weer opstond uit de dood.

De datum van Hemelvaart staat niet vast, omdat deze altijd 40 dagen na Pasen en 10 dagen voorafgaand aan Pinksteren is (dat in Italië Pentecoste heet, de 50ste dag van Pasen). De datum van Pasen hangt samen met de stand van de maan, zodat dit belangrijk katholieke feest ieder jaar op een andere datum valt.

Hemelvaartsdag is geen officiële feestdag in Italië. De Italianen kennen deze dag wel als L’Ascenzione. In de volgende Europese landen wordt Hemelvaartsdag erkend als nationale feestdag: Oostenrijk, België, Denemarken, Finland, Frankrijk, Duitsland, IJsland, Luxemburg, Noorwegen, Nederland, Zweden en Zwitserland.

Het lijkt vreemd dat Italië niet in dit lijstje voorkomt, juist omdat Italië (op papier in ieder geval) zo’n katholiek land is. Dat was het ooit wel, maar dat het sinds 1977 geen officiële feestdag meer is heeft te maken met de collectieve onderhandelingen tussen werkgevers en vakbonden.

Daarom behoort Hemelvaartsdag nu tot de zogenoemde ‘onderdrukte feestdagen’ (festività soppresse). De katholieke kerk is ermee akkoord gegaan dat de datum van viering tot de zondag volgend op deze dagen werd uitgesteld. In de eerder genoemde landen zijn er vaak wel vieringen op de donderdag van Hemelvaart zelf.

Naast Hemelvaartsdag zijn er nog 4 afgeschafte feestdagen in Italië:

• 19 maart (St. Jozef, ook wel bekend als Vaderdag in Italië)
• (in 2023) 8 juni (Corpus Domini ofwel Sacramentsdag)
• 29 juni (Hoogfeest van de Heiligen Petrus en Paulus)
• 4 november (Nationale Eenheidsdag, verplaatst naar de eerste zondag van de maand)

Het zouden er anders ook wel een beetje veel worden. Italië stond toch al niet achteraan bij het uitdelen van de feestdagen. Overigens hebben de werknemers in Italië wel wat teruggekregen voor de afgeschafte feestdagen: verlofuren die de werknemer om persoonlijke redenen kan opnemen, zonder loonverlies.

Een discussie over (kerkelijke) feestdagen is ook gaande in Nederland. Moeten we dagen als Pinksteren en Hemelvaart wel standaard vrijaf geven? Of moet iemand die naar eigen inzicht kunnen ruilen voor dagen die voor hem/haar meer betekenis hebben?

Kortom: met Hemelvaartsdag zullen de meeste Italianen gewoon werken, zijn de supermarkten, musea en attracties gewoon open en kun je dus gewoon genieten van je tijd in Italië.