Column: Fantozzi, Italiaanse humor

Ieder land en iedere taal heeft zijn eigen humor. Dit is vaak lastig te vertalen in je eigen taal, omdat het humorelement dan vaak (deels) wegvalt. In Nederland hebben wij bijvoorbeeld veel moppen over Belgen en hoe ‘dom’ ze in onze ogen zijn.

Italianen hebben dat met de carabinieri (de militaire politie). De ervaring heeft mij geleerd dat onze Belgische moppen zich wel erg goed lenen voor omzetting in het Italiaans, maar dan met carabinieri-personages. Succes verzekerd. Een ander succesnummer waren en zijn de films van Fantozzi.

Verstand-op-nul-humor

Ook kent Italië de ‘platte’ humor waar je gewoon met je verstand op nul en blik op oneindig, vreselijk om kunt lachen. In de jaren 70 waren dit de succesvolle films van Fantozzi. Deze maakten deel uit van de Italiaanse cultuur.

Wie kende Fantozzi eigenlijk niet? Vraag aan Italianen op straat wie Fantozzi is en ze zullen glimlachend worden getroffen door een aanval van ‘jeugdsentiment’. Op zaterdagavond zaten hele volksstammen tranen met tuiten te lachen tot hun kaken er pijn van deden. Zo droog en toch ook zo voorspelbaar, maar desondanks een fenomeen.

Fantozzi, de grootste pechvogel van de wereld

De boekhouder Ugo Fantozzi werd vertolkt door de acteur Paolo Villaggio. Een droge ambtenaar, die altijd de pispaal is en de meest bizarre dingen meemaakt in zijn dagelijks leven. Zijn grootste ‘ongeluk’ is zijn dochter Mariangela, een prachtige naam, maar een vreselijk lelijk wicht.

Die rol werd fantastisch vertolkt door de acteur Plinio Fernando, in het echte leven ook niet bepaald moeders mooiste. Fantozzi schrikt zich keer op keer te pletter als hij haar ziet. Ook zijn vrouw Pina Fantozzi is aardslelijk. Deze rol was van Milena Vucotic.

In de film Fantozzi subisce ancora le Olimpiadi aziendali (Fantozzi ondergaat nogmaals de Olympische Spelen voor bedrijven) is Fantozzi opnieuw de eeuwige pechvogel van de Olympische Spelen voor bedrijven, die de onderneming waar hij werkt ieder jaar weer organiseert. Hij krijgt het zwaar te verduren. Het komt ook allemaal omdat hij ‘Nr. 17’ op zijn shirt heeft staan, het ongeluksgetal in Italië. Dat is natuurlijk vragen om moeilijkheden.

Ook voor de lezers die geen Italiaans verstaan, zal het non-verbale deel op de lachspieren werken. Italianen zijn meesters in het praten met gebaren en gezichtsuitdrukkingen.

Dus we gaan even terug in de tijd (het is aan de kwaliteit van het filmpje wel te zien), met een staaltje onvervalste, Italiaanse humor.