in , , , ,

Column: Cuneo, in het spoor van Fausto Coppi

De Granfondo Fausto Coppi (foto's: Aart Heering)

Cuneo, ten noordwesten van Turijn idyllisch gelegen aan de voet van de mediterrane Alpen, is een vriendelijk, nijver en proper stadje van zo’n 50.000 inwoners.

De autovrije hoofdstraat, die natuurlijk Via Roma heet, is omzoomd door antieke herenhuizen en historische winkels en cafés, je kunt er overal goed eten en in de weekends loopt het centrum vol met voornamelijk Franse toeristen, voor wie ‘Coni’ vlak over de grens ligt.

Via Rome in Cuneo
Via Rome in Cuneo

In Cuneo worden bovendien gastronomische specialiteiten geproduceerd als de cunesi, grote gevulde en in heel Italië gewaardeerde bonbons, en Italiës meest succesvolle ambachtelijke bier, Baladin. Een van de grootste werkgevers is Merlo, wereldwijd vermaarde fabrikant van heftrucks.

Maar Cuneo is ook een belangrijk wielercentrum. De heuvels, bergen en valleien rond de stad, met hun smalle en vaak steile kronkelwegen vormen een schitterend parcours voor professionele en amateurfietsers.

De start van de Granfondo, zondag 30 juni, 7.00 uur
De start van de Granfondo, zondag 30 juni, 7.00 uur

Het voornaamste fietsgebeuren van de stad is de jaarlijkse Granfondo Fausto Coppi, een koers die op de laatste zondag van juni wordt gehouden en hoog de Alpen in voert tot aan de Fauniera, een bijna 2.500 meter hoge top, die wordt bereikt na een stijging van bijna 2.000 meter in slechts 22 kilometer.

Parcours Granfondo Fausto Coppi
Het parcours van de Granfondo Fausto Coppi (bron: La Fausto Coppi)

De koers draagt de naam van de legendarische kampioen Fausto Coppi, die vijf maal de Giro won en daarbij tweemaal in hetzelfde jaar – 1949 en 1952 – ook nog eens de Tour de France.

Fausto Coppi in 1953
Fausto Coppi in 1953 (beeld: Wikimedia)

In dit jaar valt de honderdste geboortedag van Coppi, die in 1960 stierf, amper veertig jaar oud. Daarom is in de Italiaanse pers de historie van de campionissimo nog eens danig opgerakeld: zijn overwinningen, zijn vriendschap en rivaliteit met leeftijdgenoot Gino Bartali, zijn buitenechtelijke liefdesaffaire met de mysterieuze ‘dama bianca’, die in het bigotte Italië van toen uitgroeide tot een nationaal schandaal.

In Cuneo, in het Complesso Monumentale San Francesco, is nu een tentoonstelling aan hem gewijd onder de titel Fausto Coppi 9h19’55’’, de tijd waarin hij 70 jaar geleden in de Giro de etappe van Cuneo naar Pinerolo won, dezelfde die de Giro dit jaar op 23 mei ter ere van Coppi nog eens overdeed.

Relikwieën in de Fausto Coppi-tentoonstelling
Relikwieën in de Fausto Coppi-tentoonstelling

In de Granfondo was ditmaal Nederland gastland. Van de 2.800 deelnemers uit 37 landen – van Nieuw-Zeeland tot Ivoorkust en Monaco toe – die op 30 juni in alle vroegte aantraden op het centrale Piazza Galimberti, vormden de 112 Nederlandse wielrijders de op twee na grootste groep, na Italië en Frankrijk.

De Nederlandse deelnemers aan de Fausto Coppi
Oranje-fans heb je overal

Een mooie gelegenheid om het vaderland te vertegenwoordigen en daarbij zelf ook een stukje te fietsen. Vorig jaar had ik dat ook al gedaan als gast in de koers van 110 kilometer, maar dat was toch wel wat veel gebleken voor een niet bijzonder getrainde en ook niet meer zo jonge man.

Op weg naar de Fauniera gaf ik het op bij het tussenstation op 1.900 meter hoogte. Best een aardig klimmetje als je bedenkt dat Cuneo zelf op 400 meter ligt, maar daar hield het ook wel mee op. Dat ik desondanks toch een beetje deel van de mythe was geworden, werd mij duidelijk toen ik vorige maand in mijn Coppi-shirtje in de heuvels boven de Côte d’Azur fietste en tijdens een rustpauze werd toegesproken door een gehard ogende lokale wielrijder: ‘Avez-vous fait le Foostoo Coppì? Monsieur, mes compliments!’

Tja, het zal wel ijdelheid zijn, maar ik had het hart niet om hem te vertellen dat ik voortijdig was omgekeerd.

Dit jaar heb ik gekozen voor de meer relaxte variant Mangia & Pedala (Eet en Fiets), een 50 kilometer lange tour door de Valle Grana, de vallei van de gelijknamige rivier. (De route vind je hier.)

Peddelen door mooi Piëmont
Peddelen door mooi Piëmont

Peddelend langs ’s Heren wegen door glooiend heuvellandschap met een paar niet al te zware hellinkjes langs groene velden, wouden van tamme kastanjes en rustieke dorpen realiseer je je hoe mooi de regio Piemonte kan zijn. Ook omdat de tocht werd onderbroken door drie gedenkwaardige stops, verzorgd door boerenorganisatie Coldiretti.

Toast met saffraan

In Bernezzo werden we als verlaat ontbijt (we waren kort na tienen vertrokken) onthaald op de specialiteiten van bioboer Ceaglio: brood met kaas, worst, ingemaakte groenten en crème van room en saffraan, dat tot mijn verbazing ook in dit deel van het land verbouwd blijkt te worden.

Krachtvoer voor onderweg
Eerste stop van de Fausto Coppi

In Valgrana werden we bij de Cappella dei Santi Bernardo e Mauro opgewacht door vrijwilligers van het FAI, een particuliere instelling die zich inzet voor het behoud van cultureel erfgoed. De kapel is een juweeltje, met prachtig behouden gebleven fresco’s uit de 15e eeuw en als pakkend detail een afbeelding van de H. Ambrosius, waarin de kerkvader een stichtelijke tekst leest met behulp van een bril, een toen nog maar kort tevoren uitgevonden instrument.

Cappella dei Santi Bernardo e Mauro
In de kapel
Links: de Heilige Ambrosius met bril

Halverwege kwamen we uit in het dorp Pradleves bij het consortium van producenten van Castelmagno. Deze in Italië vermaarde kaas mag alleen in dit hoger gelegen deel van de Valle Grana vervaardigd worden en wordt zowel jong en zacht als gerijpt, pittig en brokkelig gegeten.

De lunch op basis van polenta, gesmolten Castelmagno en gekoelde rode wijn (Dolcetto) ging na de fysieke inspanning ondanks de 30 graden in de schaduw grif naar binnen en bood bovendien ruimschoots gelegenheid tot verbroedering met de andere 30 deelnemers.

Brood met worst en Castelmagno-crème

Dat waren vooral leden op leeftijd van de plaatselijke fietsclub, naast een paar mensen uit Turijn en drie buitenlanders: een Française, ondergetekende en een Nieuw-Zeelandse die met haar man al drie jaar lang de zomervakantie doorbrengt in Cuneo en omstreken, dat zij beschouwen als het mooiste stuk van Europa.

Derde etappe: Consorzio Castelmagno
Groepsfoto bij Consorzio Castelmagno

Bij de terugtocht bleek dat we al met al toch een fiks stuk waren gestegen en dat was maar goed ook, want met een maag vol polenta, kaas en wijn ging het bergaf een stuk gemakkelijker. Al met al een prachtige tocht, die ik iedereen kan aanraden. Ik ga volgend jaar weer!

Written by Aart Heering

Historicus die al meer dan 30 jaar in Italië woont, waarvan 20 als journalist en 12 als medewerker pers en politiek van de Nederlandse ambassade in Rome. Is sinds mei 2022 weer werkzaam als journalist. Actief lid van de Gruppo del Gusto, de gourmetgroep van de buitenlandse persvereniging in Rome.

Comments

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Rome Stad van het Vuilnis

Column: Rome, stad van het vuilnis

wonen in Italië?

Column: hoe zou het zijn om in Italië te wonen?