Annelies Koppers
Een paar maanden geleden zond de VPRO de serie Via Genua uit. In dit drieluik belichtte schrijver en dichter Ilja Leonard Pfeijffer de vluchtelingenproblematiek in zijn woonplaats Genua en de gevolgen van de migrantenstroom voor ‘zijn’ stad. Ik genoot zoals altijd van Italië op tv, maar vooral van het Italiaans dat Pfeijffer sprak. Het woord cineserie vond ik bijvoorbeeld prachtig.
Nieuwe Italiaanse woorden
Hoe vaak ik ook al met Italië en de Italiaanse taal in aanraking ben gekomen, ik leer nog altijd tal van nieuwe woorden. De term cineserie is daar een mooi voorbeeld van. Pfeijffer gebruikte het woord om de vaak goedkope frutsels die in Chinese zaakjes (die tot ergernis van de lokale bevolking de Italiaanse winkeltjes steeds meer verdringen) verkocht worden, aan te duiden. De term dekt precies de lading, hoe mooi is dat? Een ander voorbeeld is het woord calice (beker, bokaal, bel, kelk). Gewoonlijk vraag je in een restaurant om een bicchiere di vino rosso, maar zeg nou eerlijk, een calice di rosso da Bardolino klinkt toch veel lekkerder?
Zwart op wit
Afspraken die ik op werkgebied maak, moeten uiteraard zwart op wit komen. Je weet immers maar nooit. Een Italiaan zou echter zeggen: mettere qualcosa bianco sul nero. Net andersom dus. Italianen staan bekend om hun sterke superstizione, met andere woorden hun bijgeloof. Ook al zo’n mooi woord. Waar wij Nederlanders echter aftikken op hout, doen de Italianen het op ijzer. Toccare il ferro noemen ze het, maar we hopen natuurlijk allemaal op hetzelfde resultaat.
Noteren
Tijdens mijn studie had ik een docent die dergelijke woorden en uitdrukkingen nauwgezet opschreef in een notitieboekje. Wat heb ik er nu een spijt van dat ik dat niet heb gedaan. Wat een naïeve gedachte ook een compleet dizionario in je hoofd te kunnen opslaan. Mijn woordenboek Italiaans-Italiaans van Garzanti is niet voor niets zo dik. Trouwens, voor het woord ‘notitieboekje’ bestaat in het Italiaans ook al zo’n mooi woord: taccuino. Toch meteen maar even opgeschreven in, het was te verwachten, m’n spiksplinternieuwe notitieboek.
Foto Via Garibaldi Genua: David van der Mark (Flickr)
Comments