Staatsbezoek Italië en Vaticaanstad: volle agenda

Een snoepreis wordt het niet, het staatsbezoek Italië en Vaticaanstad, dat dinsdag 20 juni begint. In drieënhalve dag bereizen koning Willem-Alexander en koningin Máxima, vergezeld van een veertig man sterke Nederlandse persgroep en een fikse economische missie, noord, zuid en centrum en daarnaast ook nog het Vaticaan.

Rome

Daarbij is dinsdag vooral een dag met verplichte nummers. Ontvangst door collega-staatshoofd president Mattarella, met zijn dochter Laura als first lady, daarna een werklunch met premier Gentiloni, ontmoetingen met de voorzitters van Senaat en Kamer, Pietro Grasso en Laura Boldrini, en tenslotte met de burgemeester van Rome, Virginia Raggi. Dat laatste bezoek levert in ieder geval een mooi plaatje op, vanuit de werkkamer van de burgemeester die met een blik op het Forum Romanum het mooiste uitzicht van Rome biedt.

’s Avonds is er in het Quirinaal, het presidentiële paleis, een door de president aangeboden staatsdiner, waarop Nederland de volgende avond repliceert met een zogeheten contraprestatie. Dat is meestal, en ditmaal zeker, een cultureel hoogstandje, met een concert van violiste Janine Jansen in het stijlvolle Palazzo Colonna, waar nog steeds de telgen van deze duizendjarige Romeinse patriciërsfamilie huizen.

Het Quirinaal, het presidentieel paleis in Rome (foto: Wikimedia)

Palermo

Eerder op de dag heeft de Nederlandse colonne dan al Palermo bezocht. Belangrijk, want Italië is meer dan alleen het noorden en het centrum, en het is goed dat de Italianen weten dat Nederland zich dat realiseert. Bovendien is Palermo een belangrijk contactpunt voor met name justitie en politie: hier zitten magistraten die door tientallen jaren ervaring met de maffia bestrijdingsmethoden hebben uitgedacht die nu nuttig zijn in het gevecht tegen mensensmokkelaars en -handelaren.

Bovendien is Palermo een eerste opvangpunt voor met name Afrikaanse migranten. Zodoende staan er gesprekken op het programma met zowel magistraten en politiemensen als ook met hulpverleners en migranten zelf. Dat laatste gebeurt in MoltiVolti, een experimenteel ‘coworking station’ annex restaurant in de volkswijk Ballarò, waar vooral migranten werken. En natuurlijk is er ook ruimte voor een (kort) cultureel programma, waarbij ook de schitterende Normandisch-Arabisch-Byzantijnse Cappella Palatina in het Palazzo dei Normanni wordt aangedaan.

Friezenkerk

De derde dag begint in de Friezenkerk, op nog geen honderd meter van het Sint Pietersplein, vlak buiten de zuilengalerij van Bernini. In deze kerk, die een van de oudste klokkentorens van Rome rijk is, kwamen al aan het einde van de achtste eeuw pelgrims bijeen uit het toenmalige Friesland (dat toen van het huidige Vlaanderen tot aan Denemarken liep). Ook nu is het betrekkelijk bescheiden godshuis alweer jaren de kerk van de Nederlandse (katholieke) gemeenschap in Rome en daarom is dit bezoek een passende prelude op de audiëntie bij paus Franciscus en vervolgens bij de tweede man binnen het Vaticaan, staatssecretaris kardinaal Pietro Parolin.

Teruggave van de bevelhebbersstaf

Het laatste onderdeel van het Vaticaanse programma valt geheel buiten de gebruikelijke diplomatieke routine. Het gaat om de overhandiging door de generaal-overste van de Jezuïeten aan de koning van de ‘baton van Willem van Oranje’. Het gaat om een bevelhebbersstaf die de (katholieke) Spanjolen bij de Slag op de Mookerheide in 1574 buitmaakten op de verslagen (protestantse) Nederlandse opstandelingen. Na zo veel eeuwen is die teruggave (in bruikleen, maar toch) een mooi gebaar van verzoening, temeer daar de staf hoogstwaarschijnlijk afkomstig was van een verre verwant van de koning: Lodewijk van Nassau, de broer van Willem van Oranje.

Milaan

’s Middags gaat men door naar Milaan, waar burgemeester Sala het koninklijk paar plus gevolg ontvangt tegen de fraaie omlijsting van het Laatste Avondmaal van Leonardo da Vinci. Daarna volgen wat luchtiger onderdelen: een bezoek aan voedseltempel Eataly Smeraldo, waar een Nederlandse en een Italiaanse topkokkin een ‘showcooking’ houden voor een twintigtal Italiaanse gastronomische journalisten.

En dan, onder het motto ‘Sport verbroedert. Altijd en overal’ op het Domplein een door Clarence Seedorf gepresenteerde voetbalclinic, met lokale jonge talenten. Ter afsluiting in het Palazzo Reale, het voormalige Koninklijk Paleis naast de Dom, een Holland Trade Dinner met de ruim 130 deelnemers van 90 Nederlandse bedrijven en instellingen aan de economische missie.

Economie

De laatste dag, 23 juni, is vooral gewijd aan het economische deel van het bezoek. ’s Ochtends gaat het eerst naar de Galleria Rossana Orlandi: dankzij deze Milanese designicoon hebben verscheidene Nederlandse designers, die er zelf ook bij zijn, de weg naar de Italiaanse en internationale markt gevonden.

Daarna presenteren in designmuseum La Triennale de leden van de economische missie de jongste snufjes op het gebied van waterhuishouding, milieuvriendelijke mode en digitalisering van cultureel erfgoed. Om te laten zien dat het niet alleen bij woorden blijft, worden onder het toeziend oog van het koningspaar een reeks contracten, overeenkomsten en Memoranda of Understanding (in het Italiaans: Protocolli d’ Intesa) getekend, waaronder een tussen de provincie Zuid-Holland en het gewest Lombardije.

Vroeg in de middag keert het paar terug van het staatsbezoek Italië en kan de staf in Rome en Milaan eindelijk rusten. Het belooft een slopend weekje te worden, ook omdat er temperaturen van tussen de 34 en 36 graden worden voorspeld! 

Foto koning en koningin: RVD / Koos Breukel